Hamilelik Başlangıcı
Hamilelik (Gebelik) ortalama 40 haftalık bir süreçtir. Hamilelik haftası, hamile kalmadan önceki son regl tarihinin ilk gününden başlayarak hesaplanır. Normal şartlarda bir kadında yumurtlama süresi ortalama 6 gündür.
Yumurtanın döllenme olasılığı son regl tarihinden başlayarak ortalama 14-3 ila 14+3. günlerde gerçekleşir. Bu süreçte yumurtalar döllenmek üzere tam anlamıyla olgunlaşmıştır. Yumurtlama süreci boyunca veya bu sürece çok yakın günlerde cinsel ilişkiye giren kadının üreme hücresi olan yumurta içerisine erkek üreme hücresi olan spermin yerleşmesi ile döllenme gerçekleşir. Erkeğin milyonlarca spermi 10 dakika kadar kısa bir sürede rahme girer ve bu spermler arasında olgun yumurtaya doğru çok az sperm yaklaşabilir. Bu süre ise ortalama 72 saattir. Yaklaşan tüm spermler yumurta çevresinde toplanırlar. Tekil bir hamilelik oluşumunda aralarında sadece bir tane sperm yarışı kazanır ve bu sayede döllenme gerçekleşmiş olur.
İkiz ve üçüz hamilelikler ise aynı ve ayrı yumurta ikizleri/üçüzleri şeklinde oluşur. Bir yumurtanın bir sperm ile döllenmesi sonucu iki veya üç zigota bölünmesi ile aynı yumurta ikizleri/üçüzleri oluşur. Birden fazla yumurtanın serbest bırakılarak ayrı döllenmesi ile de ayrı/çift yumurta ikizleri/üçüzleri oluşur.
Bebeğin cinsiyet oluşumu en çok merak edilen konulardan biridir. Cinsiyet kromozomları X ve Y şeklinde iki gruba ayrılır. Yumurtalar sadece X kromozomu taşır. Spermler ise eşit sayıda X ve Y kromozomu taşırlar. X kromozomlu spermin yumurtayı döllemesi ile XX yani kız bebek oluşmaya başlar. Y kromozomlu spermin yumurtayı döllemesi sonucunda da XY, yani erkek bebek oluşur. Bu durumda bebeğin cinsiyetini belirleyen spermdir.
Bebeğin Gelişimi
Yumurta ve spermin döllenmesi sonucu zigot adı verilen bir hücre oluşur. Bu yeni hücre bölünmeye devam ederek blastomer adı verilen bir hücre kümesi haline gelir. Ve 3 güne yakın bir sürede rahme doğru ilerleyerek rahim iç duvarına yerleşir. Bebeğin tüm vücudunu tamamlayacak üç katman halinde olan bu hücre, 4-5. haftalar arasında embriyo haline gelmeye başlar. Embriyo oluştuğunda bebeğinizin organlarının temeli oluşmuştur bile.
Özetle hamilelikte ilk hafta ve hamilelikte ikinci hafta henüz bebek oluşmamıştır. Hamilelikte üçüncü hafta bebek oluşmaya başlar. Hamilelikte dördüncü hafta sonunda ise embriyo adı verilen bebeğin ilk hali oluşmaya başlar.
Bebeğin Boyu
4 haftalık bir bebekte ultrason görüntüsü vajinal ultrason muayenesi ile alınabilir. 4 haftalık bebekte kese neredeyse haşhaş tanesi büyüklüğündedir. 4 haftalık gebelik kesesi, amiyotik sıvıdan oluşur ve bebek bu kese içerisinde ortalama 1.5-3 mm’lik minik bir nokta şeklinde görülür.
Hamile Kalındığı Nasıl Anlaşılır? / Hamilelik Belirtileri
Bebeğin 2-3 hafta arasındaki bu ilk oluşumu aşamasında anne adayı hiçbir şey hissetmeyecektir. Bazı kadınlar ise çok hassastır ve regl tarihinden önce hamile kaldıklarını anlayıp hissederler. 4. haftaya gelindiğinde bazı anne adaylarında kahverengimsi hafif bir lekelenme olabilir. Bu lekelenmenin, embriyonun rahim duvarına yerleşmesi sonucu oluşabildiği belirtilir.
Hamilelik şüphesi genel olarak bir kadında regl gününün geçtiğini fark etmesi ile başlar. Bu süreçte anne adayları genellikle ilk olarak gebelik idrar testi yapar. 3 haftalık gebelik testte çıkmayabilir, ancak bazen bu haftada yapılan testte silik bir çizgi görülebilir. Gebelik testinde silik çizgi, gebeliğin başladığı anlamına gelir. Şayet test sonucunda hamilelik tespit edilirse vakit kaybetmeden bir doktora muayene olmak gerekir. Doktora başvuran anne adayına mutlaka kan testi yapılır. Kanda hamilelik hormonu olan Beta hCG seviyelerine bakılması, hamileliğin gidişatı hakkında fikir verir. 4 haftalık hamilelikte Beta HCG değeri anne adaylarında farklılık göstermekle birlikte normal değerler 3-426 (mIU/L) arasıdır. Her iki günde bir Beta HCG değeri 1 kat artar. Bu ilk muayene dış gebelik olasılığını erken fark etmek için de önemlidir. Dış gebelik en çok fallop tüplerinde, yumurtalıklarda ve karın boşluğunda görülür.
Annedeki Değişimler
Döllenme gerçekleştikten ve embriyo oluşma aşamasından itibaren anne adayının bedeninde hamilelik hormonları hızla salgılanmaya başlar. Henüz 4 haftalık hamileyken bile anne adayının bel bölgesinde yağlanma başlayabilir. Bedendeki bu hızlı yağlanma eğilimi; bedenin herhangi bir kıtlık olasılığına karşı önlem alması ile açıklanır. Hamilelik hormonları salgılanmaya başladıktan sonra anne adayının metabolizma hızında da artış başlar. Kan dolaşımı hızlanır ve organlara daha fazla kan pompalanır.
Hamileliğin ilk belirtileri arasında anne adayında yorgunluk ve uyku hali yer alır. Dört haftalık hamilelik ve sonrasında mide bulantısı ve kusmalar da başlayabilir . Anne adayının bu ilk dönemde yeterince dinlenmesi ve uyuması sağlıklı bir hamilelik süreci açısından önemlidir. Hamileliğin ilk haftalarında karın ağrısı olabilir. Karın ağrıları artarsa mutlaka doktora danışılmalıdır. Bazı anne adaylarında 4 haftalık gebelikte kasık ağrıları görülebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hamilelik tespit edilen anne adayına doktoru mutlaka folik asit takviyesine başlamasını önerecektir. Folik asit, bebeğin omurilik yapısının sağlıklı gelişimi için önemli bir vitamindir. Hamileliğin ilk üç ayı boyunca aksatmadan kullanılması önerilir. Kadın sağlığı uzmanları, hamilelik planlayan kadınlara, planladıkları günlerden itibaren folik asit takviyesi almalarını önerir. Buna rağmen hamileliğin başlangıç tarihinden itibaren üç ay boyunca devam etmelerini önerirler.
Daha önce düşük yaşayan, düşük tehlikesi atlatarak hamileliğini tamamlamış ya da bir önceki hamilelik sürecinde preeklampsi gibi sorunlar yaşamış anne adayları, ilk muayenede doktorlarını bu ve benzeri konularda mutlaka bilgilendirmelidir. 4 haftalık düşük söz konusu ise anne adayı önemli bir şey hissetmez. Regl kanamasına benzer şekilde bu süreci atlatır.
Hamile olduğunu öğrenen anne adayı –özellikle istenen bir hamilelikse- tanımlanamaz bir mutluluk ve heyecan duyguları hisseder. Bebeğine en iyi şekilde bakma içgüdüsü ile hızla araştırmaya ve önlemler almaya başlar. Hayatında bazı düzenlemeler yapmaya karar verir.
Hamile olduğunu öğrendikten sonra her anne adayı, şayet varsa sigara, alkol gibi alışkanlıklarını vakit kaybetmeden terk etmelidir. Buna mümkünse hamilelik planladığı dönemden itibaren başlaması çok daha idealdir. Eğer rutin olarak antidepresan ve diğer başka ilaçlar kullanıyorsa, kadın sağlığı doktorunu ilk muayeneden itibaren bu konularda bilgilendirmelidir. Doktoruna danışmadan hamilelik boyunca hiçbir ilaç kullanmamalıdır.
Anne adayları en çok da döllenmenin gerçekleştiği dönemde ilaç, alkol, vb faktörlerin bebeğe zarar verip vermediğini merak ederler. Hamilelik öğrenilene kadar olan süreçte bu tür faktörlerin bebeğe zararı olmadığı görüşü ağır basar. Ancak öğrendikten sonrası için aynı şey kesinlikle geçerli değildir. Anne adayları bu konularda hassas davranmalıdır. Hamilelik planlandığı andan itibaren bebek ve anne sağlığı için olumsuz olabilecek tüm faktörler ortadan kaldırılmalıdır.
Hamile olduğunu öğrenen anne adayı ilk olarak bebeğin tahmini doğum tarihini bilmek ister. Bununla ilgili hazır takvimlerden yararlanılabilir. Veya anne adayı son regl tarihinin ilk gününe 280 gün ekleyerek kendisi de tahmini doğum tarihini hesaplayabilir. Takvimde son regl gününe 7 ekleyip, ay hanesinden de 3 çıkartılarak da bu pratik hesap yapılabilir.
Sosyal Medyada Canbebe!
Sosyal medyada anneler ve babalardan oluşan topluluğumuza katılın. Bebeğimizle günlük hayatımız hakkında birbirimizle tavsiyeler paylaşarak şefkatli topluluğa yakın olun.