Bebeğin Gelişimi
Bebeğinizin organ, kas ve kemikleri 3.trimester’de tamamen olgunlaşacak. Gebeliğin 9 ayını geride bırakmanıza ve bebeğinizle o muhteşem kavuşma anınıza, yani doğuma sadece 3 ay kaldı. Gebelikte son 3 ay en belirgin gelişmeler boy ve kilo artışında olacak. 3. trimester döneminde bebeğiniz, yaklaşık 2 kilogram almış olacak. Bebeğin bu büyüme atakları sebebiyle de karnınız son 3 ayda çok hızlı büyüyecek. Bu durum, bazı sıkıntıları beraberinde getirecek olsa da, birçok anne adayı bu son 3 aylık dönemde hamileliğin tadını çıkarmaya çalışır.
Üçüncü trimester’in sonuna kadar bebeğinizin cilt yüzeyindeki Lanugo adı verilen ince tüyler hızla kaybolacak. Cildinin alt kısmı, organların ve bazı kasların etrafı yağlanmaya devam edecek.
Bebeğinizin cilt yüzeyinde oluşan Vernix Caseosa (Verniks Kazeoza) tabakası, vücudunun ısı kontrolünü sağlamaya ve onun cildini nemli tutmaya devam ediyor. Bu yapı aynı zamanda da doğumda bebeğin doğum kanalından geçişini kolaylaştıracak.
Akciğerlerinde dış dünyada nefes almasını sağlayacak olan sürfaktan üretimi 36. haftaya kadar devam edecek. Bu sebeple eğer bebek 36. haftadan önce doğarsa, kuvözde yardımla nefes alması sağlanarak yaşamını sürdürebilir.
Beyin ve sinir sistemi tamamen geliştiği için her geçen gün daha da bilinçli hareketler yapıyor. Yine de beyin hücreleri doğuma kadar artmaya devam ediyor.
Gebeliğin son haftalarında bebeğin kafatası kemikleri sertleşmeye devam etse bile hala yumuşaktır. Kaf tası kemiklerinin yumuşak olması, bebeğin doğum kanalından geçişini kolaylaştırıcı bir unsurdur.
Son aylarda bebeğin kalın bağırsaklarında mekonyum adı verilen siyah renkli ilk kakası birikmeye devam ediyor. Doğuma kadar bebekler genellikle bu kakayı yapmazlar.
Hamilelikte 9. ayda göbek kordonu aracılığıyla anneden bebeğe antikorlar geçeceği için, bebek rahim dışında karşılaşacağı hastalık ve mikroplara karşı hazırlıklı olacak.
Bebek Hareketleri
Hamilelikte son iki ayda bebeğiniz artık daha uzun uykular uyuyabiliyor. Dolayısıyla hareket etmeye birkaç saat ara verebilir. Ayrıca son haftalarda yeri daraldığı için hareketleri kısıtlanır. Uyku haricindeki anlarında mutlaka hareket edeceği için bebeğinizi takip etmeniz iyi olur. Hareketlerini bir süre hissetmezseniz, doktorunuzla mutlaka konuşun.
Ultrason Görüntüsü
Gebeliğin son haftalarında bebeğinizin yüzünün tamamen gelişmiş olduğunu görebilirsiniz. Onu esnerken, tekme atarken, parmağını emerken veya hıçkırırken görmeniz mümkün.
Hamileliğin 9. ayında ultrason görüntülerinde doktorunuz bebeğinizin pozisyonuna, kalp atış hızına, hareketlerine ve amniyon sıvısının miktarına bakacaktır.
Hamileliğin son 3 ayında bebek doğuma hazırlanır. Bunun için öncelikle baş aşağı pozisyonu (sefalik pozisyon) alır. Bu pozisyona, 7. ay – 8.5. aylar arasında geçmesi beklenir. Bebeklerin yaklaşık yüzde 96’sı doğuma kadar baş aşağı döner. Baş aşağı dönerek doğum pozisyonunu alan bebeğin yüzü son haftalarda arkaya bakmalıdır (anterior pozisyon).
İkiz gebelikte bebekleriniz baş aşağı dönmemiş olabilir. Eğer her şey yolunda ise ve normal doğum yapmak istiyorsanız, ikiz doğumlar konusunda uzman bir doktor ve ebe tercih etmelisiniz.
Anne Vücudundaki Değişiklikler
Son 3 ayda annede şu belirtiler olabilir:
– Burunda tıkanıklık ve bazen kanama,
– Giderek kıvamı artan beyazımsı renkte vajina akıntısı,
– Midede hazımsızlık, reflü, kabızlık ve hemoroit,
– Bacak krampları,
– Varisler,
– Baş ağrısı,
– Braxton Hicks Kasılmaları (Yalancı kasılmalar),
– Dalgınlık veya unutkanlık,
– Bebekle ve doğumla ilgili kaygılar,
– Kabuslar,
– Uykuda bölünmeler ve uykuya dalmakta zorluk,
– Kalça ve bel ağrıları,
– Kalçadan bacaklara doğru hissedilen siyatik ağrıları,
– Round Ligament Ağrısı (Hamilelikte rahmin büyümesinden dolayı oluşan kasık ağrısı ve karın ağrısı),
– Karpal Tünel Sendromu (Kollarda, ellerde , boyun bölgesinde iğnelenme, uyuşma, karıncalanma ve sızlanma tarzı hislere neden olan bir durum.)
Gebelikte Nefes Darlığı Ne Zaman Başlar?
Karnınız çok büyüyeceği için gebelikte nefes darlığı yaşayabilirsiniz. Hamilelikte nefes darlığı sorunu sizi rahatsız ediyorsa, öğün miktarlarınızı azaltın, sık sık ve az yiyin. Temiz hava almaya çalışın.
Hamilelikte Çatlaklar Ne Zaman Başlar?
Son trimester’de en sık görülen sorunlardan biri de hamilelik çatlaklarıdır. Bu sorun için de her gün badem yağı, kakao yağı veya Hindistan cevizi yağı gibi doğal yağlarla veya bunlardan elde ettiğiniz karışım yağ ile karın bölgenizi nemlendirebilirsiniz.
Mide Yanması Hamilelikte Ne Zaman Başlar?
Mide yanması, rahmin büyümesiyle mideye baskı yapması sonucunda en çok da son 3 aylık dönemde anne adayını rahatsız edebilir. Bu durum gebelikte hıçkırık sorunu yaşamanıza da neden olabilir. Bu her iki sorun için de en iyi çözüm, sık sık ve az yemektir. Baharatlı ve turşu gibi yiyeceklerden uzak durmak mide yanması sorunu yaşama olasılığınızı azaltır. Bol bol su içmek de iyi gelir.
Hamilelikte Ödem Ne Zaman Başlar?
Özellikle de son 3 ayda hamilelikte ödem sorunu yaşayabilirsiniz. Anne adaylarının yüzde 75’i bu sorunu yaşar. Ödem sorunu, ellerinizin, bacaklarınızın ve ayaklarınızın şişmesine neden olur. Hamilelikte bilek ağrısının (ayak bileklerinde) sebebi de budur. En iyi çözüm, bol bol su içmektir. Varis için olan çoraplar da şişliğin önlenmesine yardımcı olabilir. Özellikle de bacaklardaki şişlik fazlalaşırsa, preeklampsi (yüksek tansiyon) ihtimaline karşı zaman kaybetmeden doktorunuzu aramalısınız.
Hamilelikte Sırt Ağrısı Ne Zaman Başlar?
Aslında hamilelikte sırt ağrısı ilk trimester’de başlayabilir, ancak karnın büyümesi sebebiyle son trimester’de daha yoğun yaşanabilir. Hamilelikte sırt bel ağrısı ile ilgili çözüm önerilerimiz için 6. Ay yazımızı okuyabilirsiniz.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hamilelikte son 3 ay yalancı kasılmalar (Braxton Hicks Kasılmaları) hissedebilirsiniz. Bu kasılmaların erken başlaması sizi hemen endişelendirmesin. Çünkü bu kasılmalar vücudun bir çeşit doğum provasıdır. Kasılmalar sıklaşırsa ve düzenli hale gelirse erken doğum ihtimaline karşı zaman kaybetmeden doktorunuza haber verin. (Erken doğum belirtileri hakkında bilgi için 33. Hafta, erken doğum nedenleri hakkında bilgi için 31. Hafta yazılarımıza bakınız.)
Doğum Süreci
Son 3 aylık dönemde doğumla ilgili endişeleriniz artabilir. Normal doğumdan korkan anne adayları bu korkularını yenmeye çalışmak yerine sezaryenle doğumu tercih edebilirler. Oysa sezaryen ameliyatı, tıbbi bir zorunluluk halinde yapılmalıdır. Ancak elbette doğum korkusunu aşırı bir şekilde yaşıyorsanız, doğuma hazırlık eğitimi ve profesyonel bir yardım da işe yaramıyorsa en iyisi sezaryenle doğum yapmanızdır. Maalesef Türkiye, sezaryen oranı yüksek ülkeler arasında dünya ikincisi ve Avrupa birincisi haline gelmiştir. Bu durumun sebeplerini 28. Hafta yazımızda okuyabilirsiniz.
Normal doğum arzulayan anne adaylarının yapması gereken ilk şey, doğuma hazırlık eğitimi almak olmalıdır. Ayrıca doktorunuzla mutlaka doğum tercihlerinizi konuşmalısınız. Doğumdaki tercihlerinizi doğuma 1 ay kala değil, daha erken dönemde belirlemeli ve harekete geçmelisiniz. Bu konuda ilk olarak hastane seçimi yapmanız gerekiyor. (Hastane tercihi ile ilgili ayrıntılı bilgi için 33. Hafta yazımıza bakabilirsiniz. Doğum tercihleri hakkında genel bilgi için 34. Hafta yazımızı okuyabilirsiniz.)
Doğuma Hazırlık Kursu Seçiminde Nelere Dikkat Etmeniz gerektiğini öğrenmek için 28. Hafta yazımıza bakabilirsiniz.
Doğumun nasıl gerçekleştiği ve evreleri ile ilgili ayrıntılar için 40. Hafta yazımızı okuyabilirsiniz.
Sağlıklı bir hamilelik ve doğum süreci geçirmeniz dileklerimizle…
Sosyal Medyada Canbebe!
Sosyal medyada anneler ve babalardan oluşan topluluğumuza katılın. Bebeğimizle günlük hayatımız hakkında birbirimizle tavsiyeler paylaşarak şefkatli topluluğa yakın olun.